Raad van State over wetsvoorstel verplichte certificering uitzenders

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 29 maart 2023 haar advies vastgesteld over het wetsvoorstel voor verplichte certificering voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten.

Het advies is op 3 april 2023 openbaar gemaakt en gepubliceerd op de website van de Raad van State.

De Afdeling advisering adviseert de regering om het wetsvoorstel eerst aan te passen en dan bij de Tweede Kamer in te dienen. Hieronder leest u de samenvatting van dit advies.

Stelselwijziging
Het wetsvoorstel regelt een verplicht certificeringsstelsel voor ondernemingen die arbeidskrachten ter beschikking stellen. Deze ondernemingen worden uitleners genoemd. Ondernemingen die gebruikmaken van deze arbeidskrachten, de zogenoemde inleners, mogen dan alleen van de diensten van gecertificeerde uitleners gebruikmaken. In het publiek-private stelsel verleent een nieuwe certificerende instelling de certificaten. Private inspectie-instellingen controleren of uitleners aan de voorwaarden (blijven) voldoen. De Arbeidsinspectie houdt toezicht op de naleving van de certificeringsplicht door uitleners en inleners. De bedoeling van het verplichte certificeringsstelsel is om de positie van deze arbeidskrachten te verbeteren, met name die van arbeidsmigranten.

Betekenisvolle eerste stap
De regering geeft met dit wetsvoorstel invulling aan de aanbeveling van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten om de uitzendsector beter te reguleren. De Afdeling advisering vindt dat de regering hiermee een belangrijke stap zet om als overheid misstanden op de arbeidsmarkt tegen te gaan door malafide uitleners aan te pakken. Ook vanuit het bredere perspectief van de arbeidsmarkt kan het voorstel worden gezien als een betekenisvolle eerste stap van een bredere arbeidsmarktaanpak. Tegelijkertijd zullen daarnaast ook aanvullende keuzes moeten worden gemaakt over de wijze waarop economie en arbeidsmarkt functioneren.

Keuze voor verplichte certificering
De Afdeling advisering onderschrijft de wenselijkheid van een effectief toetredingsmechanisme tot de markt om malafide uitleners te kunnen weren. Zij begrijpt de praktische voordelen om aan te sluiten bij de bestaande (niet verplichte) certificering. Toch vindt de Afdeling advisering dat de regering de keuze voor een verplicht certificeringsstelsel in plaats van een vergunningstelsel onvoldoende overtuigend heeft gemotiveerd. Zij wijst daarbij onder andere op het kabinetsstandpunt over het gebruik van certificering. Het is belangrijk dat de toelichting bij het wetsvoorstel verduidelijkt waarom in dit geval voor verplichte certificering is gekozen.

Privaatrechtelijk zbo
De toelichting vermeldt dat een nieuw op te richten privaatrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (zbo) de certificerende instelling wordt. Het beleid van de regering is om juist terughoudend te zijn met de wettelijke instelling van nieuwe onafhankelijke instanties. Dit geldt nog meer voor een privaatrechtelijk zbo. Tegen deze achtergrond vindt de Afdeling advisering dat binnen een verplicht certificeringsstelsel beter gebruik kan worden gemaakt van accreditatie van de certificerende instelling om de onafhankelijkheid en deskundigheid daarvan te waarborgen.

Effectief toezicht
De publiek-private vormgeving van het voorgestelde certificeringsstelsel leidt tot een spreiding van het toezicht en de handhaving over verschillende instanties. Gelet op de ervaringen met de bestaande certificering, vindt de Afdeling advisering het belangrijk dat de toelichting bij het wetsvoorstel verduidelijkt hoe effectief toezicht wordt gewaarborgd, zowel publiek als privaat. Daarnaast moet worden voorkomen dat overlappend toezicht de effectiviteit van het stelsel ondermijnt.

Huisvesting
Het wetsvoorstel stelt ook nadere eisen aan de huisvesting die uitleners ter beschikking stellen. Huisvesting mag alleen worden aangeboden als de verhuurder een woningcorporatie is of als de verhuurder gecertificeerd is volgens normen die bij cao zijn vastgesteld. Gelet op de belangen die bij huisvesting spelen, vindt de Afdeling advisering echter dat een zelfstandige wettelijke kwaliteitsnorm voor aangeboden huisvesting in de rede ligt. Daarbij moet duidelijk zijn wie voor de handhaving van de kwaliteitsnorm verantwoordelijk is.

Verhouding tot EU-recht
De certificeringsplicht in het wetsvoorstel geldt ook voor ondernemingen die buiten Nederland zijn gevestigd en op de Nederlandse arbeidsmarkt arbeidskrachten ter beschikking (willen) stellen. De Afdeling advisering vindt het daarom belangrijk dat de toelichting bij het wetsvoorstel in het bijzonder ingaat op de belemmeringen die kunnen voortvloeien uit de verplichting voor het stellen van financiële zekerheid en de huisvestingseis. Daarbij moet ook rekening worden gehouden met het perspectief van inleners en verhuurders.

Advies
De Afdeling advisering adviseert de regering om het wetsvoorstel eerst aan te passen en dan bij de Tweede Kamer in te dienen.

Zie ook de volledige versie van het advies.

Bron: RvS, 3 april 2023

Lees ook
Ministerraad akkoord met wetsvoorstel verplichte certificering voor uitzendbureaus
Verplichte certificering voor uitleners komt snel dichterbij